Dijabetes je vodeći uzrok slepila i lošeg vida radno sposobne populacije u svetu. Oko dijabetičara sklonije je različitim upalama i degenerativnim procesima, a dolazi i do ranijeg nastanka katarakte. Previsok šećer u krvi može da dovede do oštećenja strukure oka, pre svega krvnih sudova mrežnjače. Ova oštećenja dovode do nastanka dijabetesne retinopatije. Što neko duže boluje od šećerne bolesti veća je verovatnoća da dođe do nastanka dijabetesne retinopatije.
To je komplikacija dijabetesa kod koje dolazi do oštećenja unutrašnjeg sloja oka koji je građen od krvnih sudova, a zove se retina ili mrežnjača. Mrežnjača ima ključnu ulogu kada je u pitanju čulo vida kod čoveka jer se Svjetlost koja ulazi u oko unutar živaca mrežnjače pretvara u električni impuls koji vidnim živcem putuje u mozak, te na taj način vidimo. Dijabetes je mikroangiopatija, tj. bolest malih krvnih sudova. Naime, krvni sudovi postaju propusni i ispuštaju tečnost ili krv, te pacijent sve mutnije i slabije vidi.
Slabljenje vida je glavni simptom dijabetesne retinopatije. Do slabljenja vida dolazi iz dva razloga.
Prvi je kada krvni sudovi u centru oka zbog povišenog šećera postanu propusni pa nastaje edem ili oteklina u centru oka (žuta pega). To stanje nazivamo dijabetesnim makularnim edemom. Tečnost koja je izašla iz krvnih sudova oštećuje živčane stanice koje onda degeneriraju, što dovodi do slabljenja centralnog vida.
Drugi način na koji dijabetes slabi vid jest kada zbog dugogodišnjeg dijabetesa dolazi do začepljenja krvnih sudova oka. U tom slučaju odgovor oka na ishemiju (pothranjenost) je razvoj divljih krvnih sudova. Ovaj stadijum dijabetesne retinopatije naziva se proliferativnom dijabetesnom retinopatijom. Novonastali krvni sudovi imaju vrlo nestabilne zidove koji često puknu te nastaje krvarenje u oku ili hemoftalmus. Osoba to primeti kao naglo slabljenje vida ili osećaj kao da se spustila magla ispred oka. Ako se stanje ne leči, uz krvne sudove raste i vezivno tkivo koje zbog kontraktilnih osobina odiže mrežnjaču. To je vrlo opasno stanje i vrlo je zahtevno za lečenje.
U početku je glavni način lečenja bila laserska terapija, kojom su se koagulirali propuštajući krvni sudovi retine. Danas su standard u lečenju i makularnog edema i dijabetesne retinopatije intravitrealne inekcije iz grupe lekova anti-VEGF (vaskularni endotelni faktor rasta). Inekcije se daju nakon lokalne anestezije kapima kroz beonjaču i potpuno su bezbolne. Uz pomoć tih inekcija postižu se bolji rezultati nego nakon laserskog lečenja jer laser oštećuje i zdravo očno tkivo. Često se postiže i poboljšanje vida, a ne samo stabilizacija postojećeg vida. Nakon poboljšanja vida inekcijama lečenje se dopunjuje klasičnim laserskim lečenjem. U našoj Klinici posedujemo najmoderniji laser fotokoagulator Pascal koji je značajno manje bolan, a postupak je višestruko kraći i odvija se u manje seansi.
Kod uznapredovale dijabetesne retinopatije novostvoreni sudovi i ožiljci uništavaju zdravo tkivo retine krvarenjem ili začepljivanjem zdrave cirkulacije. Pravovremenim lečenjem inekcijama i laserom postiže se uništavanje tih novonastalih krvnih sudova. Njihov razvoj može se i sprečiti ukoliko se na vreme započne lečenje inekcijama i laserom.
Ukoliko je dijabetesna retinopatija uznapredovala u teži stepen proliferativne dijabetesne retinopatije gde novostvoreni sudovi i ožiljci bujaju i krvare u oko te uništavaju i odlepljuju retinu, jedini je način lečenja operacija. Operacija oka se zove vitrektomija, a za pacijenta je potpuno bezbolna. Zahvat se izvodi u lokalnoj anesteziji, nakon čega osoba može ići kući. Danas se, s obzirom na napredak tehnike operisanja i tehnologije, te operacije rade što ranije jer su minimalno invazivne, pa je rezultat bolji.
Potrebno je učiniti sve kako se teška komplikacija ne bi ni desila. Zbog toga je za svakog dijabetičara potrebna redovna kontrola očiju i to barem jednom godišnje. Pregled obavezno mora sadržati širenje zenica i uvid u očnu pozadinu, a ne samo ispitivanje vida, jer promene mogu biti prisutne iako pacijent ne primećuje slabljenje vida.
Posebna prednost očne klinike Svjetlost u lečenju dijabetesne retinopatije jeste činjenica da imamo lekare koji se isključivo bave lečenjem te bolesti. Sva dijagnostika i terapija može se obaviti u jednom danu. Naši dijagnostički uređaji su najmoderniji i omogućavaju preciznu dijagnozu i plan lečenja. Pascal laser te 25 i 27g vitrektomija omogućavaju bezbolno i minimalno invazivno lečenje, oporavak je brži i nema odgađanja, ni čekanja na zahvat.
